Düzgün diş düzülüşü yalnız estetik baxımdan deyil, həm də sağlamlıq üçün vacibdir. Çox vaxt valideynlər övladlarının dişlərində əyrilik və ya dişləmə problemləri gördükdə, “breket taxdırmaq lazımdırmı və hansı növ daha uyğundur?” sualını verirlər. Əslində hər uşaq breketə ehtiyac duymur, lakin zamanında ortodontik müayinə bu suallara aydınlıq gətirir. Həkim müayinəsi nəticəsində həm müalicəyə ehtiyac olub-olmadığı, həm də hansı breket növlərinin uyğun olduğu müəyyən edilir.

Uşaqlarda diş və çənə inkişafı müxtəlif mərhələlərdə dəyişdiyi üçün müayinə və müdaxilə vaxtı düzgün seçilməlidir. Ortodontik həkimlər uşaqları adətən aşağıdakı yaş mərhələlərində qiymətləndirir:

 Ortodontik müayinə üçün əsas yaş mərhələləri:

• 4 yaş:
  Süd dişlərinin tamamlandığı dövrdür. Çənə və dişlərin ilkin inkişafı yoxlanılır. Bu mərhələdə barmaq əmmə, erkən diş itkisi kimi risk faktorları qiymətləndirilir.

• 8 yaş:
  Erkən daimi dişləmə dövrü başlayır. Süd dişləri tədricən yerini daimi dişlərə verir. Çənə simmetriyası və diş düzülməsi müşahidə olunur.

• 12 yaş:
  Gec daimi dişləmə mərhələsidir. Çənə forması artıq tam formalaşır. Əgər müdaxilə lazımdırsa, bu dövrdə  lazımi  müayinələr edilir.  

 Müalicəyə başlama yaşı:

• 7–12 yaş aralığı:
  Ən ideal dövr sayılır. Çənə və dişlər hələ inkişafda olduğu üçün müalicəyə bədən təbii şəkildə reaksiya verir.

• 5–6 yaş:
  Yalnız xüsusi və çətin hallarda (çənə pozuntuları, kəskin simmetriya pozuntusu) erkən müdaxilə tövsiyə olunur.

Uşaqlar üçün istifadə olunan breket növləri əsasən iki qrupa bölünür: çıxarıla bilən və sabit breketlər. Çıxarıla bilən breketlər adətən çənənin inkişafını yönləndirmək və yüngül diş əyriliklərini düzəltmək üçün istifadə olunur. Onlar fərdi hazırlanır və gün ərzində orta hesabla 15 saat taxılmalıdır. Bu sistemin effektivliyi onun müntəzəm istifadəsindən asılıdır. Valideynlər uşağın motivasiyasını qorumağa çalışmalı, breketin təmizliyinə diqqət etməlidir. Bu növ breketlər yemək zamanı çıxarılmalı və istifadədən sonra xüsusi qutuda saxlanmalıdır.

Daha mürəkkəb hallarda isə sabit breket növlərindən istifadə olunur. Bu sistemdə dişlərin üzərinə breketlər yapışdırılır və aralarına elastik və ya istiliklə aktivləşən tellər yerləşdirilir. Sabit breketlər 24 saat fasiləsiz işlədiyi üçün uşağın intizamına bağlı deyil və nəticə etibarilə daha sürətli effekt verir. Müalicə müddəti adətən 2–3 il arasında dəyişir. Estetik baxımdan bəzi uşaqlar “metal təbəssüm”dən narahat ola bilər, lakin müasir ortodontiyada şəffaf keramik breketlər və görünməyən lingval sistemlər kimi alternativ breket növləri də mövcuddur.

Breket müalicəsi bitdikdən sonra nəticənin qorunması da çox vacibdir. Dişlərin əvvəlki vəziyyətinə qayıtması riski var . Bunun qarşısını almaq üçün “retainer” adlanan qoruyucu vasitələrdən istifadə olunur. İki əsas növü var: sabit retainer – dişin arxa hissəsinə yapışdırılan incə bir tel və çıxarıla bilən retainer – əsasən gecələr taxılan şəffaf qoruyucu lövhə. Hər iki üsul müalicənin davamlılığını təmin edir.

Əlavə olaraq, ortodontik problemlərin bir çoxu sonradan yaranır. Yəni bu problemlər genetik yox, daha çox pis vərdişlər və erkən süd dişi itkisi nəticəsində ortaya çıxır. Məsələn, uzun müddət barmaq əmmək üst dişlərin önə doğru çıxmasına və açıq dişləmə yaranmasına səbəb olur. Süd dişlərinin vaxtından əvvəl çəkilməsi isə daimi dişlər üçün kifayət qədər yer qalmamasına gətirib çıxarır. Bu kimi halların qarşısını almaq üçün valideynlər aşağıdakı məsələlərə diqqət yetirməlidirlər:

• Barmaq əmmək vərdişinə qarşı tədbir görmək (əmzikdən 3 yaşdan sonra uzaqlaşdırmaq daha məqsədəuyğundur)

• Süd dişlərinin qorunması üçün düzgün ağız gigiyenası və sağlam qidalanma təmin etmək

• Uşaq vərdişlərinə nəzarət olunmalı və ortodontik məsləhət vaxtında alınmalıdır

Nəticə etibarilə, uşaqlarda breket müalicəsi yalnız düz dişlər üçün deyil, gələcəkdə sağlam bir ağız-çənə strukturu üçün də vacibdir. Müxtəlif breket növləri arasından seçim edərkən həkimin tövsiyəsi və uşağın fərdi ehtiyacları əsas götürülməlidir. RealDent klinikasında uşaqlar üçün həm çıxarıla bilən, həm də sabit breket növləri üzrə peşəkar yanaşma və fərdi müalicə planı təqdim olunur. Doğru zamanda doğru addım atmaq, övladınız üçün həm sağlamlıq, həm də özünəinam deməkdir.